Uticaj korporativne društvene odgovornosti na finansijske performanse islamskih banaka sa posebnim osvrtom na Bosnu i Hercegovinu

Hanić, Aida (2020) Uticaj korporativne društvene odgovornosti na finansijske performanse islamskih banaka sa posebnim osvrtom na Bosnu i Hercegovinu. Doctoral thesis, Univerzitet u Sarajevu, Ekonomski fakultet.

Text AIDA HANIĆ DOKTORSKA DISERTACIJA.pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (4MB)

Abstract

Korporativna društvena odgovornost (engl. Corporate Social Responsibility) kao koncept, način poslovanja i naučno-istraživačko pitanje, zaokuplja pažnju svjetske javnosti duže od 60 godina. U toj eri naučnog istraživanja da li je korporacija vještačka tvorevina ili „subjekat“ koji ima odgovornost prema društvu u kojem posluje, još uvijek nije utvrđena jedinstvena definicija ovog koncepta, što je dovelo do pojave različitih pristupa razumijevanju interakcije poslovne organizacije sa društvom. Pitanje koje se posebno ističe nakon 1970-tih godina jeste uticaj korporativne društvene odgovornosti na finansijske performanse poslovnih subjekata. U utvrđivanju ove veze važno je istaći smjer uticaja tj. da li korporativna društvena odgovornost utiče na finansijske performanse ili je situacija obrnuta i da li je uticaj te relacije pozitivan, negativan ili neutralan. Rezultati istraživanja su različiti i nisu isključivi već su sva tri ishoda jednako moguća i naučno prihvatljiva. U bankarstvu se koncept društvene odgovornosti banaka počeo kasno ispitivati jer su banke dugo vremena bile izolirane od društvenih procesa. Takvu praksu prekinula je svjetska ekonomska kriza iz 2007. godine, kada je konvencionalni finansijski sistem doživio kolaps. Nakon toga, pažnja globalne javnosti usmjerila se na poslovanje islamskih banaka kao etički određenih poslovnih subjekata koji svoje poslovanje baziraju na religijskim postulatima. Odgovornost prema društvu inkorporirana je u islamski vrijednosni sistem čime se korporativna društvena odgovornost smatra sastavim dijelom poslovanja islamskih banaka. Istraživačko pitanje postavljeno u ovoj disertaciji jeste koliko je korporativna društvena odgovornost zaista prisutna u poslovanju islamskih banaka, da li utiče na njihove finansijske performanse i da li je taj intenzitet veći kod velikih banaka u odnosu na male? Kao način kvantifikovanja korporativne društvene odgovornosti, korišten je koncept objelodanjivanja podataka o korporativnoj društvenoj odgovornosti na bazi indeksa što je u engleskoj literaturi poznato pod terminom Corporate Social Responsibility Disclosure Index (CSRDI). Naučna metoda primjenjena u analizi društvenih uticaja jeste metoda analize sadržaja godišnjih izvještaja. Istraživanje se baziralo na uzorku od ukupno 18 banaka iz KISMUT zemalja i jedne banke iz Bosne i Hercegovine, za period 2006-2016. KISMUT zemlje (Katar, Indonezija, Saudijska Arabija, Malezija, UAE i Turska) su odabrane za analizu iz razloga što je u okviru tih zemalja skoncentrisano 80% vrijednosti ukupne aktive islamskog bankarstva i što osnivači jedine banke u BiH koja posluje po principima islamskog bankarstva, dolaze iz KISMUT zemalja. Rezultati pokazuju da su islamske banke društveno odgovorne, ali da stepen objelodanjivanja podataka analiziranih islamskih banaka varira tokom vremena što znači da izvještaji nisu standardizovani i da se isti podaci ne objelodanjuju svake godine. Najveća diskrepanca između onoga što se objelodanjuje i što bi trebalo da se objelodanjuje odnosi se na pitanje Zekata, Qard-hasan kredita i Šerijatskog odbora. Rezultati empirijskog istraživanja pokazali su pozitivan uticaj CSRDI na finansijske performanse analiziranih islamskih banaka ali bez statističke značajnosti dok je uticaj CSRDI na finansijske performanse, konkretno u slučaju povrata na kapital, kod velikih banaka pozitivan i značajan. Pored kompozitnog uticaja CSRDI na finansijske performanse, dodatno je analiziran uticaj svake pojedinačne komponente indeksa na finansijske performanse. Statistički značajan uticaj ispoljile su samo dvije dimenzije; Izjava o misiji i viziji i Šerijatski odbor, i to na nivou značajanosti od 10%.

Actions (login required)

View Item