Problemi u vezi sa budžetskim prihodima od naknada i renti za korišćenje prirodnih resursa

Drašković, Božo and Tornjanski, Aleksandra (2015) Problemi u vezi sa budžetskim prihodima od naknada i renti za korišćenje prirodnih resursa. Finansije: stručni i naučni časopis, 70 (1/6). pp. 116-147. ISSN 0015-2145

Preview

Text Casopis Finansije 2015 BDraskovic.pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (331kB) | Preview

Abstract

Rente i naknade za korišćenje prirodnih dobara, vrednosti i prirodnog kapitala predstavljaju budžetski prihod Republike, autonomne pokrajine, odnosno jedinica lokalne samouprave. Prirodna dobra mogu biti u različitim svojinskim režimima. Neka prirodna dobra i vrednosti mogu biti u privatnoj svojini. Većina prirodnih dobara, obnovljivih i neobnovljivih prirodnih resursa, nalaze se u statusu javne, odnosno državne svojine. Pojedinim dobrima vlasnički upravlja država. Pojedina dobra nalaze se u „javnom vlasništvu“ kao zajednička dobra koja se ne mogu podvrći ili obuhvatiti bilo kakvim svojinskim režimom. Uloga države u upravljanju prirodnim dobrima i resursima je višedimenzionalna. Država pojedina dobra štiti od prekomerne eksploatacije ili zagađivanja. Pojedina dobra država ustupa na korišćenje ekonomskim subjektima uz naknade koje dobijaju oblik rente. Pojedina dobra su štićena od strane države kao ekološke vrednosti i podležu naplatama naknada za njihovo korišćenje u smislu „prava“ na određeni nivo zagađenja. Prirodna dobra i vrednosti su kompleksno područje upravljanja i predstavlja kontinuiran izvor prihoda svih nivoa budžeta. U pogledu prihoda od korišćenja prirodnih resursa neophodno je praviti razliku između ekonomskog sadržaja renti i sadržaja pojma naknada ili taksi. Ta razlika je determinisana karakteristikama i upotrebnim funkcijama prirodnih dobara. U našem sistemu obračuna i klasifikacije pod pojmom naknada uključen je i sadržaj pojma rente. Evidentiranje oblika renti i naknada kao budžetskih prihoda je kompleksno i usled neizgrađenosti sistema ekološkog računovodstva dolazi do nepouzdanosti podataka koji se statistički evidentiraju. Usled toga postoje različiti nivoi iskazivanja učešća ovih prihoda u ukupnom BDP, pa i u budžetima različitih nivoa vlasti. U odnosu na nedostatke evidentiranja budžetskih prihoda, nešto pouzdaniji su podaci koji se odnose na evidentiranje budžetskih rashoda i rashoda drugih subjekata koji se odnose na ulaganja u zaštitu životne sredine u Srbiji.

Actions (login required)

View Item