Ekonomska kriza

Drašković, Božo and Stošić, Ivan and Redžepagić, Srđan (2012) Ekonomska kriza. In: Proceedings / The Third Scientific International Conference Capitalism in Transition. Higher Educational Institution for Applied studies of Entrepreneurship,, Belgrade, pp. 357-366. ISBN 978-86-86707-53-6

Text Zbornik kriza 2012.pdf - Published Version Restricted to Repository staff only Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (318kB) | Request a copy

Abstract

Rad se bavi nekim od ključnih teorijskih pravaca analiza ekonomskih kriza s početka XX veka, koji su i danas aktuelni. Drugi deo rada analizira, sasvim ukratko, pojavne oblike sadašnje finansijske, odnosno ekonomske krize. Istovremeno sistematizovane i prezentirane su neke, po našem mišljenju, od bitnijih mera ekonomske politike u savladavanju kriza. Deo mera ekonomske politike koje preduzima Vlada Republike Srbije su imitacija antikriznih mera koje preduzimaju razvijene zemlje sveta. Uzroci, tokovi i terapija za savladavanje kriza nisu identični za razvijene i nerazvijene zemlje i posebno za zemlje u tranziciji. Opadajuća tačka ekonomskih ciklusa, ili ekonomske krize, kako se fenomen kriza češće naziva, su zakonita pojava ekonomskog života savremenog sveta. Ekonomske krize se pojavljuju u ciklusima, pa je još s početka 20. veka razvijena periodika kriza, odnosno ciklusa sa vremenskim opsegom trajanja od kratkih desetogodišnjih, srednjih pedesetogodišnjih i dugih ciklusa u intervalu od 150 do 300 godina. Većina ekonomskih teoretičara, ili istraživača koji se bave ekonomijom, saglasna je u tome da su ekonomske krize imanentno svojstvo savremenih ekonomskih tokova, odnosno sistema. Dakle, ekonomski tok se ne iskazuje kao linearni rast. U identifikaciji uzroka ekonomskih kriza ne postoji visok stepen saglasnosti, a često se o uzrocima i ne raspravlja, često se analizira uzroka stopa sa pojavnim oblicima ispoljavanja kriza. Pojavni oblici kriza iskazuju se kroz pad investicija, opadanje dohodaka, pad zaposlenosti, pad spoljne trgovine i svakako opadanje bruto domaćeg proizvoda u odnosu na stanje pre kriza. Pitanje metoda i ekonomskih politika koje treba primeniti u savladavanju kriza dele ekonomsku nauku na dva tabora. Jedni, liberalni koncept, smatraju da u vezi sa krizama ne treba ništa preduzimati. Prosto krize se iznenada pojave, "pročist" ekonomsku stvarnosti, odnosno život, a nakon toga dolazi do faze progresa. Drugi, koji se može svrstati u kenzijanski - intervenistički pristup, polazi od premise da je neophodna intervencija države u vremenima krize kako bi se ublažili, ili eliminisali pojedini aspekti nedostataka koje sa sobom nosi samoregulirajuće tržište. Iz ovog pristupa sledi da krize najčešće nastaju usled nesavršenosti tržišne autoregulacije ekonomskih tokova, a rešenje kriza se nalazi u državnom intervencionizmu.

Actions (login required)

View Item